Chrząszcze dywanowe należą do szkodników budzących największy strach, ponieważ nie tylko powodują uczucie wstrętu. Ich żerowanie niszczy odzież, a larwy mogą być szkodliwe dla zdrowia. Przed podjęciem działań kontrolnych należy dokładnie zidentyfikować gatunek. To zwiększa prawdopodobieństwo sukcesu.
Larwa chrząszcza dywanowego pod lupą
Chrząszcze dywanowe i chrząszcze figowce chowają się tam, gdzie odkurzacz nie dosięgnie. Preferują kryjówki w szafach lub gniazdują w koszach na pranie, pod łóżkami lub pomiędzy poduszkami sof. Larwy znajdują optymalne miejsca do wycofania się we włóknach dywanów lub elementach odzieży, takich jak futra i skóry. Mogą pojawić się w butach z wyściółką lub sprawić niemiłą niespodziankę, gdy z szafy wyciągniemy długo nieużywaną torebkę. Popularnymi kryjówkami są także legowiska dla zwierząt i klatki dla ptaków.
Czy larwy chrząszcza dywanowego są przydatne?
larwy chrząszcza dywanowego zjadają resztki pożywienia dla zwierząt
Larwy pełnią w przyrodzie ważne zadania, ponieważ potrafią trawić keratynę i w ten sposób rozkładać szczątki zwierzęce. Ich dieta obejmuje skórę, futro, pióra lub róg. Jeśli pod łóżkiem lub meblami tapicerowanymi znajdziesz pozostałości wylinki, larwy lub gniazdo jaj, warto przyjrzeć się bliżej. Takie kryjówki są idealnymi miejscami do składania jaj, których wygląd nie ma wielu charakterystycznych cech.
Gdzie larwy czują się komfortowo
Samica składa jaja tylko raz w roku. Wybiera odpowiednie miejsca do złożenia jaj, które stanowią pożywienie dla larw. Kurz, włosy i sierść gromadzą się pod materacem. Światło rzadko wpada do tych ciemnych nisz, dlatego larwy chrząszczy dywanowych czują się tu szczególnie dobrze.
W optymalnych warunkach rozwoju mogą bez przeszkód żerować, linieć i przepoczwarzać się. Podczas rozwoju larw linienie następuje kilkukrotnie, dlatego w przypadku inwazji w typowych kryjówkach można znaleźć wiele pozostałości po linieniu. Inwazję zwykle zauważa się późno.
Czy mam w łóżku larwy chrząszcza dywanowego?
Chrząszcz dywanowy składa białawe jaja, które osiągają rozmiary 0,7 x 0,3 milimetra. Ich kształt jest zmienny. Charakterystyczne są wyrostki przypominające płaty znajdujące się na końcach jaj. Dorosłe chrząszcze dywanowe są łatwe do rozpoznania, chociaż larwy wprowadzonego australijskiego chrząszcza dywanowego różnią się od larw chrząszcza figowca pod względem wielkości i koloru ciała.
Typowy wygląd larwy chrząszcza dywanowego:
- Trzon na końcu stożkowy
- Kudół ozdobiony kępkami dłuższych włosków strzały
- Chrząszcz kwiatowy o korzeniach brunatnych, o długości od dwunastu do 15 milimetrów, w kolorze złotożółtym
- Australijski chrząszcz dywanowy o długości do sześciu milimetrów, od spodu brązowawy, żółtawo-biały
Larwy, ale nie chrząszcze?
To, kiedy larwy przepoczwarzają się, zależy od temperatury i dostępności pożywienia. Mogą wejść w fazę poczwarki już po sześciu miesiącach lub dopiero po trzech latach. Gdy tylko wyklują się chrząszcze, wylęgają się i przedostają do natury. Ze względu na zmienny rozwój częściej spotyka się wiele larw, ale żadnych chrząszczy.
Inne jedzenie
Dorosłe chrząszcze dywanowe żywią się pyłkiem i nektarem. Wyspecjalizowali się w roślinach kwitnących na biało i dlatego preferują głóg, jarzębinę lub rośliny baldaszkowate. Owady zwykle nie mogą znaleźć odpowiedniego pożywienia w mieszkaniach, dlatego nowo wyklute chrząszcze szybko wychodzą do natury w poszukiwaniu pożywienia. Larwy natomiast można spotkać wszędzie tam, gdzie występuje pożywienie bogate w keratynę i chitynę. W przeciwieństwie do wielu szkodników materialnych, chrząszcze dywanowe nie pozostawiają odchodów ujawniających ich aktywność.
Pokarm dla larw w mieszkaniach:
- suszone owady
- Łupież i włosy
- Ptasie pióra lub puch
- Tekstylia i wełna
- suszone części roślin
- Karma dla zwierząt domowych
Skąd pochodzą chrząszcze dywanowe?
Owady występują w środowiskach bogatych w zioła i krzewy, które zapewniają wystarczającą ilość pożywienia. Często można je spotkać w gołębnikach lub gniazdach ptaków, gdyż larwy mają tu duże szanse na przeżycie. Chrząszcze dywanowe są zwolennikami kultury i żyją głównie w środowiskach ludzkich.
Mieszkanie
Dorosłe chrząszcze przyciąga światło i wieczorem wchodzą do mieszkania przez otwarte okna i drzwi. Kiedy w ciągu dnia chcą wyjść z domu, przyciąga je światło dzienne i gromadzi się na szybach okiennych. Ich larwy unikają światła i chowają się do ciemnych kryjówek, takich jak pęknięcia w deskach podłogowych.
Wykrywanie złośliwych obrazów
Wełna, futro, dywany i skóry mogą zostać zniszczone przez żerowanie chrząszczy dywanowych. Larwy można znaleźć na każdej odzieży, która została świeżo wyprana lub zanieczyszczona resztkami jedzenia i potu. Zaatakowane tekstylia wykazują specyficzne oznaki żerowania, które można pomylić z działalnością moli odzieżowych lub chrząszczy futerkowych.
Dziury obu szkodników są nieregularne. W przeciwieństwie do chrząszczy dywanowych, ćmy odzieżowe pozostawiają po sobie typowe sieci. W porównaniu do chrząszcza futerkowego, którego larwy żerują na korzeniach włosów tekstyliów futerkowych, larwy chrząszcza figowca żerują głównie na końcach włosów.
Czy chrząszcze dywanowe są niebezpieczne?
Wiele osób zgłasza liczne ukąszenia, które przypisują chrząszczom dywanowym. Owady faktycznie powodują problemy zdrowotne. Dorosłe chrząszcze i ich larwy należy rozpatrywać osobno, ponieważ nie każdy etap rozwoju jest niebezpieczny dla zdrowia.
Czy chrząszcze dywanowe mogą powodować ukąszenia?
Dorosłe chrząszcze dywanowe są czystymi roślinożercami
Dorosłe chrząszcze dywanowe żywią się wyłącznie nektarem i pyłkiem, dlatego zalicza się je do kategorii nieszkodliwych dla człowieka. Larwy chrząszcza dywanowego mogą przegryźć karton lub papier. Nie są jednak w stanie uszkodzić ludzkiej skóry narządami gębowymi. Nie powodują ukąszeń ani nie są odpowiedzialne za typowe użądlenia.
Larwy mogą być szkodliwe dla ludzi
Wysypka jest często mylona z użądleniem lub ugryzieniem. Zaczerwienienie i pokrzywka są wynikiem alergii spowodowanej długą sierścią larw. Wysypki skórne przypominające rany po ugryzieniu powstają w wyniku bezpośredniego kontaktu, na przykład po założeniu wełnianego swetra, w którym zagnieździły się larwy. Białka znajdujące się we włosach i odchodach larw mogą również wywoływać reakcje alergiczne w przypadku wdychania.
Jak pozbyć się chrząszczy dywanowych?
Po wyraźnym zidentyfikowaniu szkodników możesz podjąć działania kontrolne. Chociaż należy zwrócić uwagę na larwy i jaja chrząszcza figowca, należy usunąć wszystkie stadia rozwojowe australijskiego chrząszcza dywanowego. Gatunek ten żyje wyłącznie w budynkach i w przeciwieństwie do swoich krewnych rodzi kilka pokoleń w ciągu jednego roku.
Co zrobić z chrząszczami dywanowymi?
- Znajdź „gniazdo” i usuń nagromadzenie larw
- Usuń pozostałości skóry i kurz
- dokładnie oczyść i poczekaj, aż nisze wyschną
- Praj odpowiednie tekstylia w temperaturze 60 stopni lub piecz w piekarniku
- zamroź wszystko inne na co najmniej dwa dni
- Wyczyść dywany i tapicerkę strumieniem pary
Zwykle resztki linienia lub żywe larwy znajdują się przez przypadek, więc nie w każdej kryjówce da się znaleźć. Dlatego też dokładność jest najwyższym priorytetem w walce z tym problemem. Powinieneś podjąć kilka działań, aby całkowicie wyeliminować chrząszcze, larwy i jaja.
Zwalczanie chrząszczy dywanowych: Pułapka jako pierwszy środek
Jeśli chcesz pozbyć się chrząszczy dywanowych, powinieneś najpierw określić stopień ich inwazji. Do tego celu nadaje się pułapka wabiąca dorosłe chrząszcze. Zarówno w pułapkach lepowych, jak i pułapkach feromonowych owady przyklejają się do klejonej powierzchni i giną. Pułapki feromonowe są specyficzne gatunkowo i przyciągają tylko samce chrząszczy. Pułapki lepkie pozbawione atraktantów płciowych przyciągają zarówno samice, jak i samce chrząszczy dywanowych.
| Pułapka feromonowa | Pułapki klejowe | |
|---|---|---|
| Umieszczenie | na parapecie | w pobliżu miejsc inwazji |
| Kontrola | w razie potrzeby | codziennie |
| Korzyść | do eliminacji dorosłych chrząszczy | wykryć inwazję |
| Składniki | Atraktor seksualny | Smaki i klej |
| Zaleta | nie przyciągaj innych owadów | tańsza opcja |
Na podstawie schwytanych osobników można oszacować, ile larw może się rozwinąć. Samica chrząszcza figowca składa do 20 jaj. U chrząszcza australijskiego liczba jaj i tempo rozmnażania różnią się w zależności od temperatury.
Usuń odkurzaczem
Regularne odkurzanie zapobiega inwazji i usuwa larwy oraz ich pożywienie
Odsysanie wszystkich nisz to pierwszy krok w celu usunięcia jaj i larw, a także resztek ich linienia. Dokładność jest niezwykle ważna, ponieważ larwy chrząszczy mogą znajdować się w różnych miejscach w domu. Wycofują się w ramy obrazów lub żyją pomiędzy niedostępnymi półkami. Do odkurzania takich pęknięć należy używać jak najcieńszej ssawki do tapicerki. Następnie wyrzuć worek do odkurzacza do kosza na śmieci, aby larwy nie przedostały się ponownie do mieszkania.
Pozbądź się larw w łóżku
Zdejmij łóżko i wypierz kołdrę. Wyjmij materac z pudełka i połóż go na balkonie lub tarasie, aby przewietrzyć. Wybijając je, pozbawiasz larwy ważnych źródeł pożywienia, takich jak włosy i płatki skóry. Materac dobrze schnie na słońcu, przez co pogarszają się warunki życia larw chrząszczy.
Powinieneś unikać używania trucizny w sypialni. Zamiast tego umieść saszetki z lawendą lub klocki z drewna cedrowego w skrzyni łóżka, ponieważ zapach odstrasza szkodliwe owady, takie jak chrząszcze dywanowe.
Każdy, kto znajdzie larwy w łóżku, powinien dokładnie określić gatunek. W przeciwnym razie większość prób kontroli kończy się niepowodzeniem.
Proszek krzemianowy lub mąka okrzemkowa
Niektóre organizmy rozwijają szkielety o strukturze przypominającej kamyki. Ziemia okrzemkowa, która działa jak proszek krzemianowy, wytwarzana jest z muszli kopalnych okrzemek lub okrzemek. Plankton kopalny to skuteczny sposób zabijania chrząszczy dywanowych i ich larw. Rozsyp go po wszystkich kryjówkach i niszach, aby organizmy zostały bezpośrednio zapylone. Krystaliczna struktura cząstek niszczy ochronną warstwę wosku i wchłania ciecz, dzięki czemu stworzenia po krótkim czasie wysychają. Ziemia okrzemkowa jest nieszkodliwa dla ludzi.
Czy soda oczyszczona pomaga na chrząszcze dywanowe?
Środek spulchniający to jeden z popularnych środków, który w naturalny sposób niszczy szkodniki. W rzeczywistości proszek ma zabójcze działanie. Należy jednak grubo posypać larwy i chrząszcze sodą oczyszczoną. Drobne cząsteczki blokują przede wszystkim otwory oddechowe owadów, powodując ich powolne uduszenie. Jeśli chrząszcze nie wejdą w kontakt z środkiem, nie będzie żadnego efektu.
Ekskurs
Tak oddychają chrząszcze
Muszle owadów pokryte są licznymi maleńkimi otworami, które zapewniają dopływ tlenu. Gaz przepływa przez otwory do sieci rurek zwanych tchawicami. Wgłębienia te są wyłożone od wewnątrz cienką warstwą chityny i stabilizowane przez pierścieniowe zgrubienia. Z jednej strony ruchy ciała zapewniają oddychanie, ale na wymianę wpływają również różne stężenia gazów. W ten sposób zużyte powietrze jest wydychane, a świeży tlen dociera do narządów.
Odstraszanie olejkami eterycznymi
Aromy różnych roślin działają jak tzw. repelenty. Odstraszają wiele szkodników materialnych, takich jak chrząszcze dywanowe. Takie naturalne zapachy są dla większości ludzi nieszkodliwe, jednak u osób wrażliwych mogą mieć niepokojący wpływ na samopoczucie. Przetestuj wcześniej, które aromaty wydają Ci się przyjemne. Ponieważ olejki eteryczne są lotne i szybko tracą swoje działanie, należy je regularnie wymieniać, najpóźniej po trzech miesiącach.
- Lawenda: umieść suszone kwiaty w torebkach lub użyj olejku lawendowego
- Drzewa iglaste: zetrzeć świeże drewno cedrowe papierem ściernym lub odparować kadzidełka o zapachu drewna cedrowego
- Drzewa liściaste: Skrop miseczki australijskim olejkiem z drzewa herbacianego lub olejkiem z drzewa neem
- Paczuli: rozprowadź liście, granulki lub olejek
Neemoil
Olejek neem to naturalny środek owadobójczy, który negatywnie wpływa na cykl rozwojowy owadów. Jeśli chrząszcze wejdą w kontakt z neurotoksyną, przestają żerować. Cierpią na zmniejszoną żywotność i nie mogą się już rozmnażać.
Złocień
Jeśli infekcja jest szczególnie silna, zwykle pomagają tylko środki owadobójcze. Pyrehtrum to naturalny składnik aktywny otrzymywany z chryzantem. Pod wpływem światła substancja w krótkim czasie ulega rozkładowi i efekt zanika. Dlatego produkty do zwalczania szkodników wzbogacane są o wzmacniacz chemiczny. Produkty zawierające butanolan piperonylu (w skrócie PBO) nie są produktami naturalnymi i mogą mieć negatywny wpływ na zdrowie.
Wpływ na owady:
- Upośledzenie układu nerwowego
- Blokowanie kanałów sodowych w błonach nerwowych
- Komórki nerwowe nie mogą odbudować swojego potencjału spoczynkowego
Wskazówka
Wiele dywanów wełnianych zostało zabezpieczonych pyretroidami, aby chronić je przed ćmami i chrząszczami. Ta obróbka wstępna jest kryterium uszczelnienia wełny, przyznawanego dywanom.
Gatunki i krewni
Chrząszcz muzealny wygląda całkiem podobnie do chrząszcza dywanowego
Chrząszcze dywanowe i muzealne należą do rodzaju Anthenus. Mają kilka milimetrów długości i zaokrąglony kształt. Szkodniki materialne często przypominają biedronki. Ich czułki mają charakterystyczną cechę, która pozwala na jednoznaczną identyfikację chrząszczy dywanowych. Kończą się małym klubem, który u mężczyzn jest nieco grubszy niż u kobiet.
| naukowe | potoczny | Wygląd | |
|---|---|---|---|
| Chrząszcz brunatnokorzenny | Anthrenus scrophulariae | chrząszcz dywanowy | w przyrodzie i budynkach |
| Australijski chrząszcz dywanowy | Anthrenocerus australijski | chrząszcz dywanowy | w Europie mogą mieszkać wyłącznie w pomieszczeniach zamkniętych |
| Chrząszcz pospolity | Anthrenus verbasci | Żuk muzealny | prawie wyłącznie w otoczeniu ludzi |
| Chrząszcz szafkowy | Muzeum Anthrenus | Żuk muzealny | wspólny z chrząszczem dywanowym |
Różnorodność kolorów
Większość gatunków charakteryzuje się uderzającym wzorem, który pojawia się na ciemnych skrzydłach okrywowych. Są one pokryte brązowymi, czerwonymi, białymi lub szarymi łuskami, które zanikają z wiekiem. U starszych chrząszczy ścieranie jest czasami tak zaawansowane, że ciało całkowicie błyszczy w czarnym kolorze bazowym.
Rysunki charakterystyczne:
- Chrząszcz brunatny: prawie ciągły czerwony pas, trzy ślady jasnych pasów krzyżowych
- Australijski chrząszcz dywanowy: białe plamki i jasne zygzakowate pasy, częściowo podzielone na plamki
- Chrząszcz pospolity: trzy jasne, faliste poziome paski, przestrzenie pomiędzy nimi mają brązowe łuski
- Chrząszcz pospolity: czarne, białe i brązowo-żółte łuski w różnych wzorach
Niebezpieczeństwo pomyłki: chrząszcz futerkowy
Gatunki pokrewnego rodzaju powodują podobne szkody. Chrząszcze futerkowe zaliczają się także do chrząszczy bekonowych, które jako wyznawcy kultury wolą osiedlać się blisko ludzi. Typowe dla tych gatunków jest delikatne owłosienie na ciele, stąd też wzięła się niemiecka nazwa tych owadów.
W przeciwieństwie do chrząszczy dywanowych, chrząszcze futerkowe nie mają zauważalnych łusek. Zarówno chrząszcze futerkowe brązowe, jak i pospolite mają ciemne ubarwienie, od brązowego do czarnego. Oznacza to, że można je łatwo pomylić z chrząszczami dywanowymi, które wydają się ciemne z powodu utraty kolorowych łusek.
Co musisz wiedzieć o chrząszczach dywanowych
Wczesną wiosną nie wiadomo skąd nagle pojawiają się chrząszcze dywanowe. Wypełzają ze swoich zimowisk i roją się w poszukiwaniu pożywienia. Lecą w kierunku światła dziennego w poszukiwaniu nektaru i pyłku. Wiosną chrząszcze dywanowe można obserwować w dużych ilościach na różnych roślinach, takich jak trybula, dzika marchewka czy krzewy dźwigarowe.
Krycie
Po wykluciu się chrząszczy wyruszają na poszukiwanie pożywienia. Wolą latać do białych kwiatów, gdzie następuje dojrzewanie. Pyłek i nektar są zużywane w dużych ilościach w celu wytworzenia energii. Samice i samce spotykają się na kwiatach, aby doszło do krycia.
Składanie jaj
Samice świadomie wybierają ciemniejsze miejsca do składania jaj i coraz częściej unikają jasności. Wieczorem do mieszkań wchodzi się przez otwarte okna i drzwi. Źródła światła przyciągają z zewnątrz dodatkowe chrząszcze dywanowe. Większość jaj składana jest w okresie od maja do czerwca. Z reguły samica składa do 20 jaj bezpośrednio do podłoża lęgowego. Lęg może zawierać również około 40 jaj. To sprawia, że chrząszcze dywanowe są mniej produktywne niż inne gatunki.
Rozwój
Stadium larwalne może trwać do czterech miesięcy
W temperaturze pokojowej pierwsze larwy wylęgają się po około dwóch tygodniach. Larwa przed przepoczwarzeniem przechodzi od pięciu do sześciu stadiów linienia. Im wyższa temperatura, tym szybciej z jaj przekształcają się dorosłe chrząszcze. W temperaturze 27 stopni Celsjusza pełny rozwój trwa od trzech do czterech miesięcy. Jeśli warunki są niesprzyjające, cykl rozwoju może wydłużyć się do kilku lat.
- niektóre larwy w tym samym roku przekształcają się w chrząszcze
- wiele chrząszczy zimuje w skorupie poczwarki i pojawia się dopiero następnej wiosny
- Larwy często zimują w nieogrzewanych pomieszczeniach
Wskazówka
Pozostałości po linieniu można także przypisać do określonych gatunków lub rodzajów. Jeśli larwa pozostawia stożkową skorupę z kępkami włosów, jest to chrząszcz plamisty.
Często zadawane pytania
Jak rozpoznać chrząszcze dywanowe?
Wygląd dorosłych osobników charakteryzuje się owalnym kształtem ciała, co upodabnia je do biedronek. Wszystkie gatunki Anthrenus mają tę cechę. Chrząszcze dywanowe osiągają wielkość od trzech do pięciu milimetrów.
Podstawowy kolor to czarny, młode chrząszcze są całkowicie pokryte łuskami innego koloru. Tworzą one prawie ciągły czerwony pas wzdłuż szwu elytry. Typowe są trzy sugerowane jasne poprzeczne paski biegnące przez skrzydełka pokrywy. Po bokach mogą występować dodatkowe czerwonawe łuski. W miarę starzenia się łuski ścierają się, przez co chrząszcze ciemnieją.
Cecha wyróżniająca Przedimek:
- jasnoczerwony po bokach i ciemny w środku
- czerwone zabarwienie na szwie do skrzydełek osłonowych
- Oprócz tego czerwonego wariantu istnieją warianty żółte
Dlaczego larwy chrząszcza dywanowego trawią keratynę?
Keratyna to białko budujące włosy i pióra. Jest nierozpuszczalny w wodzie i składa się z licznych mostków dwusiarczkowych, które tylko kilka gatunków może rozbić. Do specjalistów tych zaliczają się nie tylko larwy chrząszcza dywanowego, ale także ćmy odzieżowe. Larwy chrząszcza figowca mogą żerować wyłącznie na piórach i włosach, ponieważ w ich przydatkach jelitowych żyją specjalne mikroorganizmy. Są one w stanie syntetyzować niezbędne substancje i w ten sposób wspomagać trawienie keratyny.
Jak szybko rozwijają się chrząszcze dywanowe?
Od jaja do dorosłego chrząszcza może upłynąć różna ilość czasu. To, jak szybko larwy przechodzą przez poszczególne etapy rozwoju, zależy w dużej mierze od temperatury. Przechodzą przez kilka etapów, pomiędzy którymi zrzucają skórę. Liczba stadiów larwalnych również waha się od sześciu do dwunastu. W normalnej temperaturze pokojowej cały rozwój trwa około 3,5 miesiąca. Jeśli warunki są niesprzyjające, może to zająć do 24 miesięcy, a rzadko do trzech lat.
Jak długo żyje chrząszcz dywanowy?
Po wykluciu chrząszcz pozostaje w skórze starej larwy przez dwa do trzech miesięcy, jeśli warunki zewnętrzne są niesprzyjające. Dopiero wiosną uwalniają się i roją do światła dziennego w poszukiwaniu pożywienia. Takie chrząszcze dywanowe żyją kilka dni. Jeśli owady przebywają w ostatniej skórze larwalnej tylko przez trzy tygodnie, ich żywotność można wydłużyć do miesiąca. Zależy to również od zaopatrzenia w żywność i wodę, dlatego możliwe są niewielkie wahania.
Dlaczego larwy chrząszcza dywanowego są przydatne?
Rozkładają szczątki, które nie są już zjadane przez inne żywe istoty. Larwy chrząszcza dywanowego mogą trawić suche pozostałości martwych zwierząt, takie jak chrząstki, sierść, pióra czy pazury. Dlatego chrząszcze dywanowe wolą składać jaja w ptasich gniazdach z piórami lub martwymi pisklętami.
