Istnieje utrzymująca się plotka, że ważki potrafią żądlić i gryźć. Terminy takie jak „diabelska igła” i „końska śmierć” krążą po całym świecie. Powoduje to niepewność w rodzinnym ogrodzie i w podróży, gdy na swojej drodze spotykasz ważki. Ten przewodnik podnosi zasłonę błędnych przekonań otaczającą nieszkodliwe ważki.
Czy ważki mogą użądlić ludzi?
Ważki nie mogą żądlić, ponieważ zamiast obronnego żądła mają tylko tępy pokładełk. Nie gryzą też ludzi, ponieważ nie postrzegają ich jako wrogów ani ofiar. Ważki również nie są trujące, ponieważ brakuje im gruczołów trujących.
- Ważki nie kłują. Kobiety nigdy nie używają tępego pokładełka jako kręgosłupa obronnego.
- Ważki nie gryzą. Narządy gębowe otwarte w skrajnej sytuacji mogą w najgorszym przypadku spowodować lekkie uszczypnięcie.
- Ważki nie są trujące, ponieważ nie mają gruczołów trujących.
Ważki nie kłują
Ważki to doskonałe owady o zapierających dech w piersiach zdolnościach. Zadźganie nie jest jednym z nich. Faktycznie, na końcu odwłoka widać imponujący kręgosłup. Każdy, kto nie wie, czego szuka, będzie przerażony tym widokiem. Już nasi przodkowie byli przekonani, że tak duże żądła muszą być znacznie bardziej niebezpieczne niż żądła małych os czy pszczół. Najwyższy czas położyć kres temu błędnemu mniemaniu. Poniższa tabela podsumowuje, dlaczego ważki nie kłują w porównaniu do innych owadów:
| Ważki | Osy | Pszczoły | Trzmiele | |
|---|---|---|---|---|
| Kształt kręgosłupa | tępe | szpiczasty | szpiczasty | szpiczasty |
| Funkcja wirowania | Wiertło orbitalne | Wehrstabe | Wehrstabe | Wehrstabe |
| z gruczołem trującym | nie | tak | tak | tak |
Łańcuch niefortunnych nieporozumień sprawił, że ważka zyskała drugie imię „Diabelska Igła”. Każdy wie, że użądlenie osy może być bardzo bolesne. Użądleniu przez pszczołę lub trzmiela towarzyszą również objawy utrzymujące się przez kilka dni. Ogromne ważki z charakterystycznymi żądłami otrzymują piętno niebezpiecznych owadów-potworów. Rzeczywistość daje nam zupełnie inny obraz.
Pacyfiści z pokładełkami
To, co wygląda na żądło, tak naprawdę jest narzędziem do układania
Żądło na końcu segmentowego odwłoka niektórych domowych gatunków ważek służy wyłącznie do składania jaj. Co więcej, to pseudo-żądło jest tępe, więc nie można go uznać za igłę. Prawidłowa nazwa to owipositor. Jest to narzędzie do rozmnażania poprzez umieszczenie zapłodnionych jaj w miękkim podłożu w wodzie lub w jej pobliżu. To zadanie przypada samicom, dlatego samce ważek rodzą się bez pokładełków.
Tępy pokładełtor nie może przebić ludzkiej skóry, nawet gdyby ważka tego chciała. Jednak olśniewająco kolorowy helikopter nie ma takiego zamiaru. Podobnie dobroduszne owady nie pragną życia koni. Określenie „śmierć konia” należy zatem do krainy baśni. Ważki należą do pacyfistów w królestwie owadów, charakteryzują się przyjaznym i nieśmiałym usposobieniem.
W czasach starożytnych osy, pszczoły i trzmiele również miały tępe pokładełka. Jednak ewolucja miała inne plany dotyczące narzędzi rozrodczych tej kategorii owadów. W trakcie rozwoju pokładełko przekształciło się w ostre, trujące żądło obronne. Z tego powodu tylko królowe i robotnice w rodzinie pszczół mają żądło, które czasami odczuwają nieostrożni ludzie. Mężczyźni pozostają w tyle. Zagrożenia kiedyś nie miały pokładełka, a dziś nie mogą pochwalić się żądłem obronnym.
Ekskurs
Trzęsący się lot nie jest atakiem
Ważki to odważni podniebni akrobaci. Ich imponujące umiejętności latania są przyczyną powszechnego nieporozumienia. Niektóre gatunki ważek osiągają prędkość maksymalną do 50 km/h i mogą nagle zwolnić z pełnego lotu. Owady drżą w powietrzu i patrzą na otoczenie swoimi wściekłymi, złożonymi oczami. Dociekliwe ważki często wykorzystują tę technikę latania, aby z bliska przyjrzeć się człowiekowi odwiedzającemu ich terytorium. Niestety, pomysłowy lot z potrząsaniem jest przez wiele osób błędnie rozumiany jako atak, po którym następuje fatalna reakcja na zmartwienie ciekawskich ważek.
Ważki nie gryzą
Ważki używają ostrych aparatów gębowych do rozbijania chitynowych muszli; nie mogą gryźć ludzi
Dzięki potężnym aparatom gębowym ważki potrafią rozbić niemal każdą skorupę owada. W rzeczywistości w górnej szczęce znajdują się spiczaste zęby o ostrych krawędziach, które z łatwością rozdrabniają każdą ofiarę. Te solidne szczęki są źródłem mitu o agresywnych ważkach, które kapryśnie szukają ludzi, którzy mogliby je ugryźć. To prawda: ważki nie gryzą. Poniższe powiązania wyjaśniają, dlaczego tak jest:
- Ludzka skóra jest zbyt gruba, aby można było poważnie zranić zęby ważki
- Narządy gębowe służą głównie do wchłaniania pokarmu
- Ważki używają szczęk tylko do obrony w ekstremalnych sytuacjach
Z perspektywy ich złożonych oczu ludzie nie są wrogami i z pewnością nie żerują na ważkach. Dlatego usta pozostają szczelnie zamknięte, nawet gdy zmęczona ważka siada na jej ramieniu, dłoni lub nodze, aby odpocząć. Jednak każdy, kto naciska lub ściska nieszkodliwy naturalny klejnot, nie powinien być zaskoczony, jeśli zostanie ugryziony. Nie trzeba obawiać się poważnych konsekwencji, np. tych spowodowanych ukąszeniem pająka. Osoby dotknięte chorobą zauważają raczej lekkie uszczypnięcie, zanim ważka, poważnie rozczarowana człowiekiem, wzbije się w powietrze.
Wskazówka
Film „Królowie lata” na Libellen.tv to fascynujący wstęp do życia ważek. Przez trzy lata przyjaciele owadów śledzili rozwój i upadek królestwa ważek. Film dostępny jest na DVD, Blue Ray i DVD-9 w cenie 15,95 euro. Ekscytująca przyjemność dla całej rodziny.
Ważki nie są trujące
Trucizna to obce słowo określające ważki. Malownicze piękności nie mają na pokładełku żadnych gruczołów trujących, co przyniosłoby efekt przeciwny do zamierzonego w bezpośrednim sąsiedztwie cennych jaj owadów. Ponadto ważki nie wstrzykują toksycznych substancji za pomocą aparatu gębowego. Bezpośredni kontakt z opalizującym ciałem nie stwarza zagrożenia dla ludzi ani zwierząt domowych.
Wskazówki dotyczące ogrodu przyjaznego ważkom
Po podniesieniu zasłony błędów i fałszywych podejrzeń pojawia się bezcenny naturalny klejnot. W naturalnym ogrodzie ważki bezpłatnie przyczyniają się do ekologicznego zwalczania szkodników. Spokojny stolik kawowy bez irytujących komarów i much to zasługa pracowitych ważek w ogrodzie. Kolorowe owady oferują urzekające widowiska z romantycznymi tańcami weselnymi i emocjonującymi bitwami terytorialnymi. Dobre powody, dla których warto mieć ogród, który zachęca ważki do pozostania. Te komponenty obejmują:
- czysta woda: woda stojąca lub płynąca bez sztucznych dodatków, takich jak chlor
- bujne nasadzenia: różnorodne gatunki roślin na brzegu i na powierzchni wody
- wolne obszary stawów: zrównoważona kombinacja wolnych i zielonych obszarów stawów
- wystarczająca głębokość wody: strefa wodna o głębokości co najmniej 80 cm w stawie ogrodowym
- bez pestycydów: konsekwentne unikanie środków owadobójczych, grzybobójczych, herbicydowych i nawozów chemicznych
Zasadniczo ważki są zadowolone z każdego rodzaju wody w ogrodzie, z naturalnymi warunkami i gęstą roślinnością brzegową. Większość samic ważek składa jaja w wodzie. Po okresie rozwoju trwającym od trzech miesięcy do pięciu lat dorosłe larwy opuszczają staw, aby wykluć się na łodygach i liściach w pobliżu brzegu.
Często zadawane pytania
Czy ważki mogą użądlić koty?
Koty mogą być niebezpieczne dla ważek, nie odwrotnie
Ważki nie mają żądła obronnego. To, co wygląda na trujące żądło na końcu odwłoka, jest w rzeczywistości tępym pokładełkiem. Z tego powodu nieszkodliwe ważki nie mogą żądlić kotów, psów, a nawet ludzi. Odwrotnie, sytuacja wygląda inaczej. Jeśli latająca lub trzęsąca się ważka obudzi u kota instynkt łowiecki, nie kończy się to dobrze dla ważki.
Jak długo żyją ważki?
Ważki spędzają większość swojego życia jako larwy w wodzie. W Europie Środkowej faza ta trwa od trzech miesięcy u wczesnej dartówki (Sympetrum fonscolombii) do pięciu lat u rodzaju damselflies wiosennej (Cordulegaster). W wieku dorosłym owady żyją średnio od sześciu do ośmiu tygodni. Metuszelachy należące do gatunków europejskich to ważki zimowe (Sympecma), których długość życia w wieku dorosłym wynosi od dziesięciu do jedenastu miesięcy. Jednak ważki zimowe pozostają zamrożone przez cztery do sześciu miesięcy życia.
Gdzie można obejrzeć ważki?
Najlepsze perspektywy do obserwacji ważek w ich naturalnym środowisku znajdują się w pobliżu wody stojącej lub wolno płynącej. Niektóre ważki, takie jak wspaniałe niebiesko-zielone damselfly mozaikowe (Aeshna cyanea), również lubią trzymać się z dala od zbiorników wodnych, na przykład w gęsto zielonych obszarach mieszkalnych lub koloniach ogródków działkowych. Dla większości gatunków europejskich najpopularniejszymi siedliskami są biotopy, jeziora i stawy z bujną roślinnością brzegową.
Czy to prawda, że siedem użądleń ważek może zabić człowieka lub konia?
To twierdzenie nie ma podstaw i pochodzi z czasów, gdy ludzie nadal wierzyli w czarownice i czarodziejów. Faktem jest, że ważki nie kłują, ponieważ nie mają żądła obronnego. Na końcu ich długiego, smukłego ciała znajduje się tępy pokładełk, który służy wyłącznie do składania jaj. Co więcej, spokojne, przyjazne ważki nie marzą o użądleniu ludzi, koni lub innych stałocieplnych zwierząt.
Ważka często siedzi w ogrodzie ze zwisającymi skrzydłami i wyciągniętym odwłokiem. Czy ważka chce mnie użądlić?
Nie, opisujesz specjalną pozycję, jaką ważki przyjmują podczas rozgrzewki. Jako owady zimnokrwiste, ważki muszą najpierw wchłonąć ciepłe światło słoneczne, aby być aktywne. Aby to zrobić, kierują brzuch w stronę słońca i opuszczają skrzydła. Dlatego nie jest to gest grożący, ponieważ ważki są pokojowymi stworzeniami i nie mogą użądlić.
Czy potrafisz łapać ważki?
Wszystkie gatunki ważek są chronione i nie można ich łapać. Spośród 80 gatunków europejskich dwie trzecie jest krytycznie zagrożone, a 20 procent zagrożone wyginięciem. W ciągu ostatnich 60 lat zniknęły na zawsze dwa niezastąpione gatunki ważek. Aby zwrócić uwagę na groźną sytuację tych pięknych owadów, Niemiecka Unia Ochrony Przyrody (NABU) i Towarzystwo Niemieckojęzycznych Odonatologów (GdO) co roku wyznaczają Ważkę Roku.
Wskazówka
Nawet w wieku larwalnym ważki polują na irytujące owady i wszelkiego rodzaju gąsienice. Jako czyhający łowcy, larwy ważek unoszą się na powierzchni wody i wypatrują larw komarów, pcheł wodnych i innych ofiar. Potencjalne ofiary są chwytane za pomocą maski i zjadane.
