Współczesne ustalenia dotyczące skutecznego leczenia ran po przycinaniu skupiają się na technicznym określeniu „kallus”. Zamiast uszczelniać woskiem każde nacięcie, rozważni ogrodnicy przydomowi pozostawiają to zadanie samoleczeniu mocy krzewów i drzew. W tym przewodniku dochodzimy do sedna funkcji kalusa w procesie regeneracyjnym.
Co to jest kalus u roślin drzewiastych i jaką pełni funkcję?
Kallus to wybrzuszona tkanka powstająca z niezróżnicowanych komórek na krawędziach skaleczeń i urazów u roślin drzewiastych. Tworzy się z kambium i pomaga roślinie samodzielnie leczyć rany, pokrywając otwartą przestrzeń i chroniąc w ten sposób przed zarodnikami grzybów i szkodnikami.
Kallus – definicja botaniczna z objaśnieniami
Wybrzuszony wzrost nowej tkanki z niezróżnicowanych komórek na krawędziach skaleczeń i innych uszkodzeń roślin drzewiastych. W miarę postępu rana rozszerza się od zewnątrz do wewnątrz.
Charakterystyczną cechą kalusa jest to, że tkanka tworzy się bezpośrednio z cienkiego pierścienia kambium, który znajduje się pod korą i łykiem, jak pokazano na poniższym rysunku.
Przekrój gałęzi: 1 twardziel, 2 biel, 3 kambium, 4 łyko, 5 kora/kora.
W jaki sposób kalus przyczynia się do gojenia się ran – szczegóły procesu
W przypadku roślin drzewiastych wszelkie obrażenia powodują, że odsłonięty kambium zostaje postawiony w stan gotowości. Zarodniki grzybów i szkodniki czają się w każdej otwartej ranie na krzakach i drzewach, stanowiąc idealny cel. Tylko szybkie gojenie się ran zmniejsza ukryte ryzyko infekcji. Aby gojenie nastąpiło samoistnie, tkanka kambium ulega procesowi transformacji i staje się kalusem, który szybko pokrywa ranę. Poniższy przegląd wyjaśnia poszczególne fazy tego ekscytującego procesu:
- Faza pierwsza: Tworzenie się kalusa w postaci komórek tkankowych o nieregularnym kształcie w postaci małego wybrzuszenia wzdłuż krawędzi rany
- Faza druga: Tkanka miękka tworzy tkankę kory na zewnątrz, tkankę drewna do wewnątrz
- Faza trzecia: Świeża tkanka wypływa z rany ze wszystkich stron
Mniejsze skaleczenia szybko pokrywają się tkanką kalusową. Jednak w przypadku większych obrażeń proces może zająć wiele lat. Gdy tylko krawędzie rany zejdą się pośrodku, uszkodzona tkanka pod spodem zostaje odcięta od dopływu powietrza. Wszelkie grzyby i szkodniki, które już zadomowiły się, giną.
Komórki tkanek skierowane do wewnątrz zamykają otwarte naczynia i tworzą garbniki. Jeśli zgnilizna i pleśń już się rozprzestrzeniły, problematyczne obszary są oddzielone od reszty drzewa barierą garbnikową.
Zamykanie rany torpeduje funkcję kalusa
Mamy ojca współczesnej pielęgnacji drzew, Alexa Shigo, któremu możemy podziękować za jego wiedzę na temat działania kalusa. To idzie w parze z logicznym wnioskiem, że każde zamknięcie rany przeciwdziała procesowi samoleczenia roślin drzewiastych. Od tego czasu stosowanie nieprzepuszczalnych uszczelniaczy do leczenia ran po przycięciu drzew jest nieprzychylnie nastawione – z jednym wyjątkiem:
Jeśli w środku zimy na drzewie lub krzewie zostanie rana, odsłonięte kambium należy chronić przed uszkodzeniami spowodowanymi mrozem. Aby to zrobić, wygładź ranę nożem. Następnie cienko pokryj krawędzie rany woskiem drzewnym (11,00 € w Amazon), aby przykryć cenną tkankę dzielącą pod korą aż do następnej wiosny. Ta procedura jest zalecana w przypadku cięć o średnicy 2 centymetrów lub większej.
Wskazówka
Aby kambium mogło bez przeszkód przejść proces konwersji w kalus, gałęzie są zawsze przycinane w postaci sznurka. Wybrzuszenie między gałęzią a pniem zawiera cenną tkankę kambium w dużym stężeniu i dlatego nie można go uszkodzić.
