Pod nazwą „dereń” (Cornus) lub róg, rodzaj roślin szeroko rozpowszechniony na półkuli północnej świata i obejmujący około 55 różnych gatunków. Są to krzewy lub niewielkie drzewa, z których część – m.in. Dereń pospolity (Cornus mas) i dereń czerwony (Cornus sanguinea) – również są u nas rodzime. Większość gatunków jest lekko trująca zarówno dla ludzi, jak i zwierząt, ale w niektórych przypadkach z owoców można również zrobić dżem lub sok owocowy.
Czy dereń jest trujący?
Większość gatunków dereni jest lekko trująca, a liście, kora i korzenie zawierają najwięcej toksyn. Kontakt ze skórą może powodować podrażnienie u osób wrażliwych, spożycie owoców może powodować nudności, biegunkę i wymioty.
Szczególnie liście, kora i korzenie zawierają toksyny
Toksyczność różnych gatunków derenia jest bardzo zróżnicowana, chociaż większość z nich jest tylko lekko trująca i dlatego może powodować jedynie niewielkie objawy zatrucia w najgorszym przypadku. Osoby wrażliwe i dzieci mogą reagować podrażnieniami lub wysypką w przypadku kontaktu ich skóry z różnymi częściami rośliny, ponieważ toksyny gromadzą się głównie w liściach, korze i korzeniach. Przypadkowe spożycie tych części może spowodować nudności, biegunkę i wymioty. Małe zwierzęta, takie jak króliki, świnki morskie czy koty, dla których większość dereni może mieć śmiertelne konsekwencje, są znacznie bardziej zagrożone.
Owoce niektórych gatunków derenia są jadalne
Z reguły owoce derenia są jeśli nie trujące (tylko u niektórych gatunków), to przynajmniej niejadalne na surowo. Smakują bardzo kwaśnie i dlatego prawdopodobnie nie są dobrowolnie spożywane w dużych ilościach. Tylko ptaki i dzikie zwierzęta uważają owoce pestkowe za bardzo smaczne, dlatego dereń jest ważnym źródłem pożywienia dla tych gatunków zwierząt. Owoce derenia czerwonego i dereniowca mogą być spożywane przez ludzi także po ugotowaniu (tj. przetworzeniu na dżem lub sok owocowy). Zawierają dużo witaminy C.
Wskazówka
Malinowe owoce derenia japońskiego (Cornus kousa) lub derenia chińskiego (Cornus kousa var. chinensis) również są uważane za jadalne – po ugotowaniu.
