Prawdziwa lawenda (Lavandula angustifolia), popularnie nazywana również dużą lub prawdziwą sidłami, nardem lub spieke, jest szczególnie ceniona ze względu na aromatyczny zapach i piękne kwiaty. Jednak roślina może być również stosowana do aromatyzowania wielu potraw (np. jagnięciny) lub jako pachnący dodatek do kąpieli.
Co to jest prawdziwa lawenda?
Lawenda (Lavandula angustifolia) to aromatyczna roślina o niebieskich lub fioletowych kwiatach, które kwitną od lipca do września. Pochodzi z krajów śródziemnomorskich i zawiera olejki eteryczne, które działają uspokajająco i przeciwskurczowo. Lawendy używa się także w kuchni do aromatyzowania potraw.
Profil botaniczny
Lawenda należy do rodziny miętowatych (Lamiaceae). Jej korzeń sięga głęboko w ziemię. Roślina tworzy rozgałęziony półkrzew o wysokości od 30 do 60 centymetrów, którego starsze gałęzie są zdrewniałe. Z drugiej strony młode pędy są szarozielone i kwadratowe. Lawenda ma wydłużone, wąskie, przypominające igły liście, które są srebrzystoszare. Ten kolor liści wskazuje na śródziemnomorskie pochodzenie lawendy, ponieważ służy jako ochrona przed słońcem - podobnie jak srebrzyste liście drzewa oliwnego. Pachnące, niebieskie lub fioletowe kwiatostany pojawiają się na długich łodygach od lipca do września.
Dom i dystrybucja
Lawenda pochodzi z południowoeuropejskich krajów śródziemnomorskich, gdzie rośnie dziko na skalistych i suchych zboczach. Kiedyś benedyktyni przywieźli to zioło przez Alpy, dziś występuje ono naturalnie w licznych ogrodach zachodniej i północnej Europy jako roślina zapachowa i lecznicza. Francuska Prowansja jest szczególnie znana jako „Kraina lawendy”, gdzie dywan niebieskich i fioletowych kwiatów pokrywa krajobraz każdego roku, gdy kwitnie.
Odmiany specjalne
Prawdziwa lawenda jest dostępna w różnych odmianach i kolorach:
- Hidcote Blue (ciemnoniebieskie kwiaty, dobre na żywopłoty)
- Niebieska poduszka (kompaktowy krzew)
- Munstead (wczesne kwitnienie)
- Panna Katherine (, późne kwitnienie, różowe kwiaty)
- Rosea (także różowe kwiaty)
- Alba (białe kwitnienie)
- Mailette (kwitnie obficie i długo, mocny aromat)
- Lady (kompaktowy krzew o bujnych kwiatach)
Składniki i smak
Roślina zawiera głównie dużo olejków eterycznych. Są też garbniki i substancje gorzkie, flawonoidy, kumaryny i kwas rozmarynowy. Lawenda ma działanie uspokajające, przeciwskurczowe i wzmacniające nerwy. Pachnące zioło ma dobrze znany świeży, korzenny zapach. Smakuje trochę cierpko i gorzko, podobnie jak rozmaryn. Młode pędy liści nadają się jako wyrazista przyprawa do ryb, drobiu, gulaszu, baraniny, zup i sosów.
Zastosowanie historyczne
Chociaż lawenda pochodzi z krajów śródziemnomorskich, w starożytności nie odgrywała szczególnej roli leczniczej. Jego nazwa wywodzi się od łacińskiego słowa oznaczającego „mycie”, „lavare”, ponieważ czyści Rzymianie aromatyzowali tym ziołem swoją wodę do kąpieli. Dopiero za Alpami lawenda zyskała sławę i stała się bardzo cenionym ziołem w różnych ogrodach klasztornych i przydomowych. W ubiegłych stuleciach lawendę uważano za środek chroniący przed chorobami zakaźnymi, na przykład dlatego, że jej zapach odstraszał wszy przenoszące choroby.
Wskazówki i wskazówki
Bukiety suszonej lawendy umieszczano w szafce na bieliznę od czasów starożytnych. Nie tylko rozprzestrzeniają tam swój przyjemny zapach, ale także odpędzają mole.
